Η μνημειακών διαστάσεων τοιχογραφία (μήκους σχεδόν 4 μ.) με τρεις γυναίκες στο «άδυτο» («Λατρεύτριες») από την Ξεστή 3 του Ακρωτηρίου της Θήρας (περ.1600 π.Χ.) δεν αφήνει ασυγκίνητη τη ματιά μας, τόσο για την ομορφιά όσο και για την αφήγησή της. Οι μορφές τείνουν να βαδίζουν με εξαίρεση τη μεσαία η οποία είναι καθιστή και πονεμένη: έχει χτυπήσει το πόδι της το οποίο ματώνει, δίπλα του ένας κρόκος λόγω των αιμοστατικών του δράσεων. Το βλέμμα μας –που με φροντίδα «αγκαλιάζει» την πονεμένη μορφή σαν να της καταπραΰνει τον πόνο– δύσκολα αποτραβιέται, και απέναντι από τις «Λατρεύτριες» αντικρίζει τη βυζαντινή εικόνα (14ος αιώνας, Νάξος) της Παναγίας Φαρμακολύτριας.
Αμφότερα τα έργα πραγματεύονται τον πόνο και την καταπράυνσή του με διαφορετικές οπτικές, υπάγονται επίσης σε διαφορετικές περιόδους δημιουργίας. Τα χωρίζουν (σ.σ τα έργα) περί τα 3.000 χρόνια και σε αυτό το χρονικό διάστημα η γυναίκα δεν παύει να αποτελεί το επίκεντρο σε όλες της τις εκφάνσεις: τη δημιουργία μίας νέας ζωής και τις χαρές της, τη φυσική κατάληξη –τον θάνατο– αλλά και σε γεγονότα αρνητικά φορτισμένα και κατακριτέα όπως η κακοποίηση και οι περιορισμοί επίσης σε κάθε μορφή (λ.χ. χειροδικία, νόμοι που επιβάλλουν περιορισμούς).
Θα μπορούσε δε, να λεχθεί, ότι η στάση της μεσαίας μορφής στις «Λατρεύτριες» και η πληγή της στο πόδι εκλαμβάνονται συνυποδηλωτικά: το βάδισμα ως επιλογές ζωής και η πληγή στο πόδι ως ένα γεγονός που «τραυμάτισε» κάποια επιλογή και επίκειται το τραύμα να θεραπευτεί για να συνεχίσει εκείνη να βαδίζει.
Οποιασδήποτε μορφής πληγή και ανάγκη για επούλωσή της είναι κάτι που συναντάται σε κάθε σήμερα και αυτή η διαχρονικότητα είναι ένας από τους άξονες που εντοπίζει η υποκειμενική ματιά –από κοινού με την ανυπέρβλητη γυναικεία ομορφιά– κατά την περιήγηση στην έκθεση «Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων», στο πλαίσιο της οποίας παρουσιάζονται τα δύο εκθέματα που αναφέραμε πιο πάνω. Καθένα από τα δύο πραγματεύεται μία ή και περισσότερες ιστορίες, έτσι η έκθεση –η πρώτη πανκυκλαδική έκθεση που έχει διοργανωθεί ποτέ– παρουσιάζει ενδιαφέρουσες ομοιότητες και διαφοροποιήσεις στους ρόλους τους γυναικών των Κυκλάδων, από την αρχαιότητα μέχρι το 19ο αιώνα.
Η φιλοξενία του εκθεσιακού γεγονότος προδίδεται από τον τίτλο του, μία τέτοια έκθεση δεν θα μπορούσε παρά να τη στεγάσει και να μετέχει στη διοργάνωσή της, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Στην από κοινού πραγματοποίηση της έκθεσης το υπουργείο Πολιτισμού μέσω της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, με την έκθεση να αποτελεί την πρώτη κοινή δράση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, σε εφαρμογή του Μνημονίου Συνεργασίας που υπογράφτηκε (17 Μαΐου 2024) από την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη και την Πρόεδρο και Διευθύνουσα Σύμβουλο του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Σάντρα Μαρινοπούλου, με στόχο τη μελέτη, ανάδειξη και προβολή του κυκλαδικού πολιτισμού στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Διαβαστε την συνεχεια του αρθρου στην https://www.liberal.gr/