Ήταν μια «καλή και γεμάτη από άποψη περιεχομένου» συνομιλία, δήλωσαν ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο Ρώσος ομόλογός του Βλαντιμίρ Πούτιν, μετά την τρίωρη Σύνοδό τους στην Αλάσκα την Παρασκευή (15/8). Ωστόσο, οι ισχυρισμοί περί ουσιαστικής συζήτησης φαίνεται να καταρρίπτονται, καθώς ακολούθησαν ελάχιστες συγκεκριμένες ανακοινώσεις προς το μέλλον του Ουκρανικού Ζητήματος. Ο Τραμπ υποστήριξε επίσης ότι υπήρξε συμφωνία σε αρκετά ζητήματα, αν και σε άλλα διατηρούνται σημαντικές διαφωνίες.
Από νωρίς φάνηκε ότι η Σύνοδος δεν θα κατέληγε σε κάποια ουσιαστική συμφωνία μεταξύ των δύο ισχυρότερων πυρηνικών δυνάμεων για το μέλλον της Ουκρανίας. Την τελευταία στιγμή, αποφασίστηκε να μη γίνει τετ α τετ μεταξύ Τραμπ και Πούτιν, αλλά η συνάντηση να μετατραπεί σε τριμερή, με την Ουάσινγκτον να προσθέτει στην αίθουσα τον ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο και τον ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ. Υπήρχαν, κατά τα φαινόμενα, φόβοι στον Λευκό Οίκο ότι σε προσωπική συνάντηση ο Πούτιν θα μπορούσε να φέρει τον Τραμπ σε δύσκολη θέση. Εν τέλει το τετ α τετ Τραμπ-Πούτιν φέρεται να διήρκησε μόλις λίγα λεπτά.
Οι θερμές χειραψίες στο αεροδρόμιο του Άνκαρατζ μπορεί να εξόργισαν τους επικριτές του Τραμπ, οι οποίοι τον κατηγόρησαν ότι στρώνει το κόκκινο χαλί σε έναν εγκληματία πολέμου. Ωστόσο, αυτή η φαινομενική θερμότητα δεν φαίνεται να μεταφέρθηκε στις συζητήσεις που διεξήχθησαν πίσω από κλειστές πόρτες.
Δύο στοιχεία προκάλεσαν ιδιαίτερη εντύπωση: Πρώτον, ότι ο Πούτιν τήρησε το προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα – κάτι σπάνιο για τον Ρώσο ηγέτη, ο οποίος συχνά καθυστερεί εσκεμμένα τις συναντήσεις με δυτικούς ηγέτες. Δεύτερον, η συνέντευξη Τύπου διήρκεσε μόλις 12 λεπτά και δεν περιλάμβανε ερωτήσεις. Ο συνήθως φλύαρος Τραμπ αρκέστηκε σε μια σύντομη δήλωση, διαβάζοντας έτοιμο κείμενο.
Αμηχανία στις ΗΠΑ
Στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης κυριαρχεί αμηχανία για τα αποτελέσματα της συνάντησης, παρότι ο Τραμπ βαθμολόγησε τον εαυτό του με… 10. Είχε δηλώσει εκ των προτέρων ότι θα αποχωρούσε αν αισθανόταν πως η συζήτηση δεν πήγαινε καλά, κάτι που τελικά δεν συνέβη – ίσως για να αποφύγει αρνητική δημοσιότητα στις ΗΠΑ.
Το CNN, που διατηρεί ανοικτή αντιπαράθεση με τον Λευκό Οίκο, έκανε λόγο για «έκρηξη θυμού» του Τραμπ κατά του Πούτιν. Ωστόσο, η πληροφορία αυτή, ωστόσο, διαψεύστηκε από κύκλους του Ρεπουμπλικανού Προέδρου. Ήδη, ο πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ και επικριτής του, Τζον Μπόλτον, χαρακτήρισε την πρωτοβουλία αποτυχημένη. Συγκρατημένη στάση τηρούν για τα αποτελέσματα της συνάντησης και τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης.
Η ακύρωση του προγραμματισμένου γεύματος εργασίας μεταξύ κορυφαίων υπουργών των δύο χωρών (όπως των Υπουργών Οικονομικών και Εμπορίου) δείχνει ότι η απόσταση μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας παραμένει μεγάλη. Κάποιοι αναλυτές κατηγορούν την κυβέρνηση Τραμπ για πρόχειρη προετοιμασία. Στο παρελθόν, τέτοιες συναντήσεις απαιτούσαν μήνες προετοιμασίας από τον Λευκό Οίκο, ενώ τώρα ο Τραμπ είχε στη διάθεσή του μόλις λίγες ημέρες. Παραδοσιακά, τα αποτελέσματα τέτοιων Συνόδων είναι σε μεγάλο βαθμό προσυμφωνημένα, κάτι που δεν συνέβη στην Αλάσκα.
Τα κέρδη του Πούτιν
Ωστόσο, ο Πούτιν φαίνεται να πέτυχε ορισμένες, έστω συμβολικές, νίκες. Κατάφερε να συναντηθεί απευθείας με τον Τραμπ, αγνοώντας ουσιαστικά τους Ευρωπαίους, ενώ η υποδοχή του σε αμερικανικό έδαφος μπορεί να εκληφθεί ως έμμεση νομιμοποίηση των πράξεων και των απαιτήσεών του – όπως η παραχώρηση εδαφών και φυσικών πόρων από την Ουκρανία.
Ο Πούτιν φέρεται να επανέλαβε στον Τραμπ ότι, για να υπάρξει εκεχειρία, πρέπει να εξαλειφθούν τα «ιστορικά αίτια» της σύγκρουσης, επιβεβαιώνοντας πως διατηρεί τις μαξιμαλιστικές του απαιτήσεις. Προς το παρόν, έχει καταφέρει να αποφύγει την επιβολή αμερικανικών δασμών στο ρωσικό πετρέλαιο – αν και, σύμφωνα με ορισμένα δημοσιεύματα, ο Τραμπ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο επιβολής δασμών σε δύο μεγάλους ρωσικούς παραγωγούς, κατά την επιστροφή του στην Ουάσινγκτον.
Σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες ωστόσο, οι δασμοί Τραμπ στο ρωσικό πετρέλαιο αναμένεται να «παγώσουν» τουλάχιστον για το διάστημα των επόμενων εβδομάδων.
Το μπαλάκι στον Ζελένσκι
Δεν υπάρχουν ακόμη σαφείς λεπτομέρειες για το τι ειπώθηκε στη συνάντηση. Δεν αποκλείεται, πληροφορίες που θα διαρρεύσουν μετά τις επαφές του Τραμπ με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και Ευρωπαίους να μας δώσουν μία πληρέστερη εικόνα για το κλίμα των συνομιλιών του Τραμπ με τον Πούτιν. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ πάντως, φρόντισε να μεταφέρει την πίεση στο Κίεβο και εν μέρει στους Ευρωπαίους, δηλώνοντας πως είναι «η σειρά τους» να αναλάβουν πρωτοβουλίες.
Τέλος, παραμένει ασαφές αν θα πραγματοποιηθεί τριμερής Σύνοδος μεταξύ Τραμπ, Πούτιν και Ζελένσκι, όπως επιδιώκει ο Λευκός Οίκος και έχει αφήσει ανοιχτό το Κρεμλίνο. Ο Πούτιν, o οποίος προειδοποίησε επίσης τους Ευρωπαίους να μην αμφισβητήσουν τα «κεκτημένα» της Συνόδου, αιφνιδίασε τον Τραμπ, προσκαλώντας τον στη Μόσχα για νέα συνάντηση – με τον Αμερικανό πρόεδρο να περιορίζεται στο σύντομο σχόλιο: «Ενδιαφέρουσα ιδέα».
