Το κυβερνητικό κλιμάκιο που βρέθηκε εχθές στη Μύκονο, αποτελούμενο από πέντε γενικούς γραμματείς, απέτυχε κατ’ αρχήν να πείσει τους ντόπιους για την πρόταση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) με το οποίο η κυβέρνηση επιχειρεί να βάλει τάξη στο πολεοδομικό χάος του νησιού.
Πριν από την παρουσίαση του Σχεδίου, ο γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος Θύμιος Μπακογιάννης συναντήθηκε με τον δήμαρχο Χρήστο Βερώνη. Ο Βερώνης, που έχει πικρή εμπειρία από το κόστος που πλήρωσε στην προηγούμενη προσπάθεια να οργανωθεί ο δημόσιος χώρος του νησιού, αντιμετώπισε αρνητικά το σχέδιο του γραφείου «Σαμαράς & Συνεργάτες», το οποίο αργότερα χαρακτήρισε δημόσια ως «κατακτητικό».
«Η γη αφαιρείται από τους ντόπιους με την πρόβλεψη ότι μπορείς να χτίζεις στα 8 στρέμματα και προσφέρεται φθηνά στους ξένους», είπε το βράδυ μετά την εκδήλωση ο Βερώνης στις «Βιώσιμες Κυκλάδες». Η πρόβλεψη του ΕΠΣΣ, με βάση τα δεδομένα για τη Φέρουσα Ικανότητα του νησιού, είναι για την κατασκευή ξενοδοχείου να απαιτούνται 30 στρέμματα (αρτιότητα) με 0,12 συντελεστή στον δήμο Μυκονίων (Χώρα) και 0,15 στην Άνω Μερά. Για κατοικίες η αρτιότητα είναι 8 στρέμματα.
Σύμφωνα με τον δήμαρχο, οι ντόπιοι ξενοδόχοι δυσκολεύονται ολοένα και περισσότερο να ανταγωνιστούν επενδυτές με τεράστια ρευστότητα που προσελκύονται στο νησί – συχνά με κεφάλαια άδηλης προέλευσης. Οι νέες ρυθμίσεις θα ευνοήσουν αυτούς «τους ξένους», λέει ο Βερώνης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα γνωστός ξενοδόχος της Μυκόνου, ο οποίος αγόρασε έναντι 15 εκατομμυρίων ευρώ 10 στρέμματα στον Ορνό αλλά αν ισχύσουν οι νέες προβλέψεις απλά δεν θα μπορέσει να χτίσει.
Σύμφωνα με πληροφορίες των «Βιώσιμων Κυκλάδων», οι επαγγελματίες ξενοδόχοι της Μυκόνου είναι εναντίον της ανάπτυξης νέων τουριστικών κλινών καθώς αυτή λειτουργεί διαβρωτικά στις τιμές τους. Ο Μπακογιάννης τεκμηρίωσε με στοιχεία που παρουσίασε ότι στο νησί υπάρχουν 234 τουριστικά καταλύματα, που αυξάνονται στα 369 αν υπολογιστεί και η βραχυχρόνια μίσθωση. Η υφιστάμενη πυκνότητα δόμησης είναι 198,97 τ.μ. ανά κάτοικο με τα αυθαίρετα στον δήμο Μυκονίων αλλά από αυτά μόλις τα 111 τ.μ. είναι με νόμιμη άδεια.
Στις περιπτώσεις αυτές ο Μπακογιάννης σημείωσε ότι το πιο αποτελεσματικό μέτρο είναι η αφαίρεση της άδειας λειτουργίας «δραστηριοτήτων που φιλοξενούνται από αυθαίρετες κατασκευές». Οι προδιαγραφές της τυπολογίας της φέρουσας ικανότητας είναι 40 με 80 τ.μ. ανά κάτοικο, συνεπώς, όπως σημείωσε ο Μπακογιάννης, στο νησί «έχουν ξεπεραστεί κάποια όρια».
«Δεν το κάνατε για μας»
Οι ντόπιοι δεν φάνηκαν πρόθυμοι να τα ακούσουν όλα αυτά. Μάλιστα ένας από τους παριστάμενους ζήτησε από τα 300 άτομα στην αίθουσα να σηκώσουν το χέρι τους όλοι όσοι έχουν 8 στρέμματα και δεν σηκώθηκε κανένα χέρι. Στη συνέχεια ζήτησε να σηκώσουν το χέρι τους όσοι έχουν 4 στρέμματα με αποτέλεσμα να το σηκώσουν τουλάχιστον οι μισοί.
«Δεν το κάνατε για μας», είπε στη συνέχεια στρεφόμενος προς τον Μπακογιάννη. Πάντως, ακόμα και ο δήμαρχος αναγνώρισε ότι κάποιες από τις προτάσεις του Σχεδίου, όπως εκείνες της διαχείρισης του κυκλοφοριακού, «είναι χρήσιμες». Για τη χωρητικότητα του οδικού δικτύου σημειώνεται στην πρόταση ότι τον Απρίλιο αποβιβάζονται στο νησί 5.000 αυτοκίνητα και τον Αύγουστο 19.000! Στο σχέδιο προβλέπεται όριο στους στόλους οχημάτων ανά επιχείρηση και όρια στους αριθμούς οχημάτων που αποβιβάζονται στο λιμάνι το τετράμηνο της σεζόν (Μάιος-Σεπτέμβριος).
Ο περιφερειάρχης νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος είπε στις «Βιώσιμες Κυκλάδες» ότι «κάποιες καταστάσεις είναι μη αναστρέψιμες. Με ενοχλεί αυτός που έχτισε πρόσφατα παράνομα και είμαστε ως διοίκηση της περιφέρειας 1 εκατομμύριο τοις εκατό υπέρ του πολεοδομικού σχεδιασμού, αλλά ο δημόσιος διάλογος με δογματισμούς μπορεί να μας στοιχίσει. Δεν είναι το μόνο κριτήριο ο σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον. Η βιωσιμότητα πρέπει να διευρύνεται και σε έννοιες όπως κοινωνική, οικονομική βιωσιμότητα και ταυτόχρονα να διατηρηθούν οι ρυθμοί της ανάπτυξης ώστε να εξυπηρετείται το χρέος. Από την άλλη, δεν μπορούμε να ακυρώσουμε την ιδιοκτησία». Ο περιφερειάρχης είπε ότι πρέπει να συντμηθούν οι χρόνοι αδειοδοτήσεων για έργα υποδομής ώστε να δοθεί η δυνατότητα στις περιφέρειες σε έξι μήνες να αδειοδοτούν τα έργα.
Ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών και Δόμησης Απόστολος Νάζος είπε ότι με το Σχέδιο προσβάλλεται η κατοικία και αναπτύσσονται περισσότερες κλίνες στο νησί. Ο Ευθύμιος Μπακογιάννης απάντησε ότι «η μεγάλη αρτιότητα ευνοεί τη μικρότερη δόμηση» και σημείωσε ότι «το ξεχαρβάλωμα των οικισμών δεν δικαιολογείται από τα αποτελέσματα της απογραφής». Ο μόνιμος πληθυσμός και η εξέλιξή του αποτελούν το μόνο κριτήριο που αποδέχεται το ΣτΕ για την επέκταση των οικισμών. Κατά τον γενικό γραμματέα, ένας μηχανισμός ευελιξίας θα επιτρέπει στην πολιτεία εφόσον αναπτυχθούν υποδομές να μειωθεί η αρτιότητα.
Χωρίς έλεγχο
Πολλοί κάτοικοι διαμαρτυρήθηκαν υποστηρίζοντας ότι το πάγωμα των οικοδομικών αδειών οδηγεί στα αυθαίρετα. (Πάντως στη Μύκονο και τώρα υπάρχει αναστολή των αδειών αλλά οικοδομές κτίζονται). Να σημειωθεί ότι ο Χρήστος Βερώνης ζήτησε ενίσχυση της πολεοδομίας του νησιού, της οποίας πρόσφατα άλλαξε την ηγεσία. Παρά την αλλαγή, η πολεοδομία εξακολουθεί να υπολειτουργεί – δεν απαντάει σε εισαγγελικές παραγγελίες, ούτε ελέγχει ύποπτες οικοδομές. Ο έλεγχος της δόμησης δεν λειτουργεί στη Μύκονο.